Lithium ion accu's veilig opslaan en opladen

De populariteit van de elektrische fiets neemt steeds verder toe. Nu de elektrische fiets de nieuwe standaard aan het worden is krijgen fietsenmakers, fietsenhandelaren, verhuurders en hotelketens steeds meer te maken met de vraag naar en reparatie van elektrische fietsen. Hoewel de elektrische fiets erg veel lijkt op de gewone stadsfiets brengt de elektrische fiets een groot risico met zich mee: de lithium ion accu. Uit gegevens van Brandweer Nederland blijkt namelijk dat er in Nederland iedere week 2 lithium ion accu’s in brand vliegen, waaronder de accu van de elektrische fiets.

De populariteit van de elektrische fiets

Niet alleen onder ouderen, maar ook onder jongeren neemt de populariteit van de e-bike toe. Uit cijfers van Bovag blijkt dat het aantal verkochte e-bikes in 2018 om en nabij 40% hoger was dan het voorgaande jaar. Met de toenemende populariteit van de elektrische fiets neemt de vraag bij fietsenwinkels en fiets verhuurbedrijven toe. Maar ook fietsenmakers krijgen steeds meer elektrische fietsen over de vloer die gerepareerd moeten worden.

Naast de elektrische fiets zijn er ook steeds meer andere elektrische vervoersmiddelen die steeds populairder worden. Denk aan elektrische scooters, steps, skateboards en ga zo maar door. Al deze apparaten werken op de efficiënte maar kwetsbare lithium ion accu.

Hoe werkt een lithium ion accu?

Een lithium ion batterij bestaat uit meerdere cellen die ieder bestaan uit een samenstelling van materialen, waaronder lithium ionen. In iedere cel wordt chemische energie middels een reactie omgezet in elektrische energie.

Bij gebruik van de batterij gaan de lithium ionen naar de andere kant van de cel waardoor de vrijgekomen energie gebruikt kan worden. Maar ook als de batterij niet gebruikt wordt vinden er reacties plaats. Hierbij komt altijd warmte vrij, maar door storingen kan het zijn dat de warmte nog een reactie opwekt waardoor de warmte nóg verder toeneemt. Dit kan er uiteindelijk toe leiden dat de accu oververhit raakt en ontploft.

Zo'n opeenvolging van reacties kan al bij de kleinste beschadiging van de accu plaatsvinden, die beschadiging hoeft niet altijd aan de buitenkant zichtbaar te zijn.

De risico's van lithium ion batterijen

Fietsenmakers, handelaren en verhuurders weten niet wat er met een accu gebeurd is als deze wordt afgegeven. Als iemand met de elektrische fiets (of ander vervoersmiddel) gevallen is kan de accu een klap gehad hebben waardoor de binnenkant beschadigd is geraakt. De nietsvermoedende verhuurder of fietsenmaker plaatst de fiets met accu in het pand (en eventueel aan de oplader) waarna het goed mis kan gaan.

Zo zijn er nog een aantal risico's verbonden aan lithium ion batterijen:

• Beschadigde accu's: Als de accu beschadigd is door bijvoorbeeld een val of aanrijding kunnen de cellen beschadigd zijn.
• Gereviseerde accu's: Gereviseerde lithium ion accu's kunnen verkeerd behandeld zijn waardoor er storingen optreden.
• Oude accu's: Na ongeveer 3 jaar is een lithium ion accu aan het eind van zijn levensduur en is hij aan vervanging toe.
• Intensief gebruik: Als een accu vaak intensief gebruikt wordt neemt het risico op storingen toe.

Als een van de bovengenoemde scenario's het geval is bestaat de kans dat de accu, ongeacht hij aan de lader ligt of niet, in brand vliegt. Als zo'n lithium ion accu ontploft en in brand vliegt is de kans groot dat omliggende accu's ook in brand vliegen en de brand zo steeds verder uitbreidt.

Accu van e-bike vliegt spontaan in brand bij fietsenmaker

Een fietsenmaker in Ede gebeurde hetgeen waar wij u voor waarschuwen. Een elektrische fiets vloog 's nachts in brand toen deze bij de fietsenmaker stond ter reparatie. De accu van deze elektrische fiets raakte oververhit en ontplofte. De accu was niet aan een oplader verbonden en stond tussen alle andere fietsen om de volgende dag gerepareerd te worden. Er was 's nachts niemand aanwezig en het pand waar de fietsenwinkel gevestigd was raakte dusdanig beschadigd dat het tijdelijk niet te gebruiken was tot de schade hersteld was.

Nadat de winkel klaar was om weer open te gaan is er een kluis voor de accu's geplaatst die, indien een van de accu's in de kluis ontbrandt, luchtdicht afsluit en een blusmiddel in de kluis activeert. In de onderstaande video van het RTL nieuws laat de eigenaar van de fietsenmaker de lithium ion accu kluis kort zien.

Gevaar van lithium ion accu's voor hotels en verhuurders

Het opladen van lithium ion batterijen in uw bedrijfspand zoals een hotel, verhuurbedrijf of horecazaak is niet zonder risico’s. Stel dat u als hoteleigenaar uw gasten de mogelijkheid biedt om een elektrische fiets te lenen (of huren), die u in een ruimte van het hotel heeft staan. Als één van de accu’s in brand vliegt lopen uw gasten, uw personeel en uw hotel groot gevaar. Als één accu in brand vliegt breidt de brand zich snel uit met alle gevolgen van dien.

Ook als u verhuurder bent van andere elektrische vervoersmiddelen heeft u te maken met de risico’s. Denk aan elektrische scooters, elektrische steps, elektrische skateboards en ga zo maar door. Er hoeft maar één lithium ion accu tussen te zitten die door de gebruiker onbewust beschadigd is en door een storing oververhit raakt tijdens het opladen waardoor hij in brand vliegt.

Regelgeving opslag lithium ion batterijen

Op het moment van het schrijven van dit artikel zijn er nog geen speciale richtlijnen voor het opslaan van lithium ion accu's. Gezien de hoeveelheid incidenten met lithium ion accu's is er wel besloten om eigen PGS-richtlijnen (Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen) te ontwikkelen voor de opslag hiervan door bedrijven. Momenteel vallen lithiumbatterijen onder de PGS15-richtlijnen voor de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen. De nieuwe richtlijnen voor lithium ion batterijen worden gepresenteerd in de publicatie ‘PGS37 Lithium-ion accu’s’.

De verwachte publicatiedatum van PGS37 is in 2020. Tot die tijd wordt er voor richtlijnen omtrent opslag van lithium ion batterijen doorverwezen naar de handreiking buurtbatterijen en opslag lithium-ion-accu’s.

Tips voor het veilig opladen van lithium ion accu's binnen uw bedrijf

Er is een aantal gemakkelijk toe te passen tips om de kans dat uw winkel afbrandt door een ontplofte lithium ion accu te beperken.

1. Haal accu’s die volledig opgeladen zijn meteen van de oplader.
2. Laad lithium ion accu’s alleen op als u of uw personeel aanwezig is om in te kunnen grijpen als het mis gaat.
3. Gebruik alleen opladers die door de fabrikant van de betreffende accu worden geadviseerd.
4. Beperk het aantal accu’s in de voorraad tot een minimum.
5. Installeer brandveiligheidsmaatregelen in de ruimte waar de fietsaccu’s bewaard worden.
6. Vermijd het gebruik van gereviseerde accu’s, hierbij is het risico op storingen nog groter.

Het is in de praktijk niet altijd goed mogelijk om deze tips toe te passen omdat de accu's overdag gebruikt worden en 's nachts opgeladen worden. De beste oplossing is daarom om de aanwezige accu's op te laden en te bewaren in een speciale lithium ion veiligheidskast.

Lithium ion batterijen veilig opslaan en opladen in een veiligheidskast

Om het risico op forse schade door een lithium ion accu te beperken kunt u de bovengenoemde tips toepassen, maar de beste oplossing is een speciale lithium ion veiligheidskast. De veiligheidskasten zijn uitgerust met een gecontroleerde interne stroomvoorziening. Met behulp van deze kasten kunt u de lithium ion accu’s altijd brandveilig opbergen en tegelijkertijd opladen. Mocht een van de accu's ontploffen en in brand vliegen, dan heeft u voldoende tijd om het pand te evacueren en de brandweer in te schakelen.

De kasten zijn in de basis brandwerend en zijn verder uit te breiden met brand dovende en alarmerende maatregelen. Kies bijvoorbeeld voor een rookmelder in de kast die u direct laat weten als het mis is en een intern blussysteem dat een eventuele brand in de kast direct blust.

Voordelen van een brandwerende veiligheidskast voor lithium ion batterijen

• Alle accu's worden op een centrale plek opgeladen.
• Er zijn voldoende stopcontacten bij elkaar om veel accu's tegelijk op te laden.
• De gecontroleerde stroomvoorziening voorkomt dat de accu's overladen worden.
• In het geval een van de accu's in brand vliegt verspreid de brand zich niet snel en heeft u meer tijd om de brandweer in te schakelen.
• Verplaats de accu's in één keer met een pompwagen naar buiten als er gevaar dreigt.

Bent u benieuwd naar alle voordelen en mogelijkheden van een veiligheidskast voor lithium ion opslag?

Bekijk ons volledige aanbod veiligheidskasten voor lithium ion e-bike accu's